تهران مخوف

جوانی ا زیک خانواده فقیر (فرخ) دلباخته دختر عمهاش (مهین) از خانوادهای اشرافی و متعین است. پدر مهین به سودای مال و مقام درصدد است دختر را به خواستگار ثروتمند و هرزهای (سیاوش میرزا) بدهد.
در پی حوادثی، فرخ در جریان هرزگیهای سیاوش میرزا قرار میگیرد، وی به علت عنصر خیری که دارد، یک بار جان او را از مرگ نجات میدهد و همزمان زن تیره روزی را که به فحشا افتاده به خانوادهاش باز میگرداند. در این مدت گرچه میهن از فرخ حامله شده اما مسئله زناشویی او با سیاوش میرزا همچنان مطرح است. مخالفان فرخ، یعنی خانواده مهین، سیاوش میرزا و دار و دستهاش، با طرح توطئهای فرخ را به دست ژاندارم دستگیر کرده و به تبعید میفرستند. به دنبال این حادثه مهین فرزندش را به دنیا میآورد و خود از غصه میمیرد و ازدواج مصلحتی بهم میخورد.

فرخ در راه تبعید فرار میکند و به باکو میرود، مدتی بعد با انقلابیان روس به ایران برمیگردد و سپس به نیروی قزاق ملحق میشود و جزو آنها در فتح تهران شرکت میکند. کودتا آغاز شده و رجال خائن دستگیر و دستگاهها تصفیه میشوند. فرخ که در این دستگاه سمت مهمی دارد، ظاهراً به آرمان خود برای مبارزه با فساد نائل شده است. اما پس از یکصد روز کابینه کودتا سقوط میکند و اوضاع به حال اول برمیگردد. کاری از دست فرخ ساخته نیست، جز آن که به تربیت فرزندی که از مهین دارد دل خوش کند.
«در این اثر تهران مخوف در آستانه کودتانی معروف سید ضیاء همچنان که بوده معرفی شده است. محیطی است که فضل و کمال و پاکدامنی در آن ارزش و اعتباری ندارد. نادانی، هرزگی و نفوذهای نامشروع درها را به روی اشخاص لایق بسته و بر نالایقها باز گذاشته است. جوانان هرزگی و جلفی و تجرد و آزادی کامل در عیش با زنان معروفه را بر زندگی خانوادگی ترجیح میدهند. آزادیخواهان و میهنپرستان در زندان بسر میبرند. روحیه فرخ و اعتراض فردی او درست روحیه اعتراض روشنفکران سالهای پیش از کودتاست.
سبک نگارش رمان ادیبانه و استادانه نیست، ولی بهرحال ساده و قابل فهم است. نویسنده تصویرهای زنده و روشنی از وضع محلات، قهوه خانهها، شیره کشخانهها، اماکن فساد، راهها و چاپارخانههای عرض راه، مسافرت با گاری و درشکه و واگن شهری، لباسها، اندیشهها... بدست میدهد.» 

 منبع: تهران مخوف اثر مشفق کاظمی